YÜZEY SEKİLLERİ

Yüzey Şekilleri
Genel olarak yüksek bir ülke olan Türkiye'de dağlar geniş yer tutar; buna karşılık, çeşitli düzlükler yani ovalar, platolar ve çöküntü alanları da çoktur. Bu özellik bir yandan iklimi çeşitlendirirken, bir yandan da yerleşme düzenini ve ekonomik yaşamı etkiler.Türkiye iklim, doğal bitki örtüsü, tarım türlerinin dağılışı gibi etmenler göz önünde bulundurularak yedi büyük coğrafi bölgeye ayrılmıştır: Akdeniz, Ege, Marmara, Karadeniz, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri.
Dağlık bir ülke olan Türkiye'nin başlıca sıradağları, kuzeyde ve güneyde genel olarak sahillere paralel geniş yaylar çizerek uzanır. Kuzeydekiler Kuzey Anadolu Dağları, güneydekiler ise Toroslar'dır. Bu sıradağlar Anadolu'nun orta kesimindeki geniş düzlükler tarafından birbirinden ayrılmıştır. Sıradağlar, ülkenin doğu kesimlerinde sıklaşmakta ve yüksek tepeler oluşturmaktadır. Batı kesiminde ise yükseklik azalmaktadır. Ege ve Marmara bölgelerinde sıradağlar seyrektir, bu bölgeler daha çok çukur niteliğindedir. Ülkenin orta kesimlerinde olduğu gibi, Toroslar'ın uzantıları dışında kalan Güneydoğu Anadolu'da da geniş düzlükler yer alır. Türkiye'nin en yüksek dağı olan Büyük Ağrı dağı (5137 m.) ve onun yanındaki sönmüş volkanik bir dağ olan Süphan dağı, Doğu Anadolu bölgesindedir. Karacadağ, Raman ve Sof dağları Güneydoğu Anadolu Bölgesinin başlıca dağlarıdır.

Türkiye'de çok sayıda akarsu bulunmaktadır. Akarsuların büyük bölümünden enerji üretiminde yararlanılır. Doğu Anadolu'nun başlıca akarsularından Fırat ve Dicle nehirleri Basra Körfezine, Orta Anadolu'nun Yeşilırmak, Kızılırmak ve Sakarya nehirleri Karadeniz'e, Batıda Susurluk, Biga ve Gönen çayları Marmara Denizi'ne; Gediz, Büyük ve Küçük Menderes nehirleri Ege Denizi'ne dökülür.
Türkiye göllerinin toplam yüzölçümü 9200 km2yi bulur. Göl sayısı bakımından en zengin bölge Doğu Anadolu'dur. Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü (3713 km2) ile Erçek, Çıldır ve Hazar gölleri bu bölgededir. İç Anadolu'nun en büyük gölleri ise sığ ve çok tuzludur. Ülkenin ikinci büyük gölü olan Tuzgölü (1500 km2) ile Akşehir ve Eber gölleri bu bölgededir. Van Gölü üzerinde vapur taşımacılığı yapılır.
Marmara ve Boğazlar, Karadeniz'i dış dünyaya açan çok önemli su yollarıdır. Bütünüyle ulusal sınırlar içinde yer alan Marmara Denizi, İstanbul Boğazı ile Karadeniz'e, Çanakkale Boğazı ile de Ege ve Akdeniz'e açılır. Türkiye'nin özellikle Ege ve Batı Akdeniz kıyıları girintili çıkıntılıdır ve buralarda çok sayıda körfez yer alır.